Üç Ana Öğe
CAS
YARATICILIK - ETKİNLİK - TOPLUMSAL HİZMET
CAS; Creativity (Yaratıcılık), Activity (Etkinlik) ve Service (Toplumsal Hizmet) kelimelerinin baş harflerinden oluşur ve Uluslararası Diploma Programının temelinde yer alır başka bir ifade ile vazgeçilmez bir parçasıdır.
Uluslararası Bakalorya Programı bireyin yalnızca temel derslerdeki eğitimini değil bunun yanı sıra bir bütün olarak tüm alanlarda eğitimin gerçekleştirilmesi gerektiğini savunur. CAS gençlere keşif ruhu, alçak gönüllülük ve öz-güven aşılar; yeni becerileri ve ilgi alanlarını teşvik eder ve dünyadaki tüm insanlara karşı bir sorumluluk duygusu yaratır.
Uluslararası Bakalorya diplomasını alan her öğrenci kendi başlattığı bir CAS projesinde yer almak ve iki yıl içinde 150 saatlik birbirinden farklı CAS çalışmalarında bulunmak zorundadır.
BİLGİ KURAMI
(THEORY OF KNOWLEDGE, TOK)
Bilgi kuramı dersi, bilen ve bilinen arasındaki ilişkiyi bileni merkeze alarak irdeleyen; bilenin bildiğini nasıl bildiğini, bilginin türlerini, güvenilirliğini, sınırlarını sorgulayan eleştirel düşünme çabasıdır.
UB diploma programının merkezinde yer alan TOK’un çekirdeğinde öğrenci vardır ve öğrenci TOK çerçevesinde ‘bilen özne’ olarak kurgulanmaktadır. Bilen özne, bilme yollarının da bilme türlerinin de merkezindedir, dolayısıyla temelindedir. Bu nedenle de öğrenci, bilgiyi temellendirmelidir. Edinilen bilgilerin temellendirilmesi TOK dersleri ile gerçekleşecektir.
ToK ile bilginin nasıl elde edildiği, hangi yoldan gidildiğinde nereye varıldığının sorgulanması öğrenilir. Daha da önemlisi, TOK bilginin yaşamla ilişkilendirilmesinin, bilgiyi yaşama aktarmanın zeminini hazırlar. IB öğrencisi, TOK dersinde diğer disiplinlerde edinmiş olduğu akademik bilgilerini gerçek yaşam sorunlarıyla ilişkilendirir; böylece öğrenci kurduğu bu ilişkiyi bilginin sınırları ve güvenilirliği üzerinden tartışarak, özgün fikirlerini sunmayı öğrenir.
O halde TOK “Neyi biliyorum?” “Nasıl biliyorum?” sorularından yola çıkarak; ‘bilginin kendisi’ hakkında eleştirel düşünmeyi, sorgulamayı, temellendirmeyi öğrenme dersidir. TOK dersi ile öğrenci, bildiklerinin bir adım gerisinde ve bildiklerinin üzerinde bir yerde konumlanır ve bildikleri üzerine eleştirel bir sorgulama işine başlar. Bu eleştirel sorgulama aracılığıyla, bilen özne olarak öğrenci, bilinenin temelleri üzerine düşünmeyi öğrenir.
Burada amaç, bilgi meseleleri ile gerçek yaşam meselelerini ilişkilendirerek bilgilerin yeniden kurgulanmasıdır. Bu amaçta disiplinler-arası ve disiplinler-ötesi olmak gibi bir zorunluluk vardır. TOK dersleriyle öğrencide diğer disiplinlerdeki bilgilerin nasıl bilindiğine ve doğruluğuna ilişkin bir merak uyandırılır. Bu merak üzerinden öğrenci bilgiyi sorgulamayı, bilgisini doğrulamayı, yanlışlamayı, temellendirmeyi, diğerlerinin bilgilerini dinlemeyi, özgün düşüncesini oluşturmayı ve savunmayı öğrenir. Kısacası TOK, bilgi üzerine eleştirel düşünme teorisi olarak düşünülebilir.
TOK dersinin UB programındaki pratik yararı ise şöyledir: UB diploma sahibi olmak için, program boyunca 100 saatlik TOK dersi alınmalı, sözlü sunum ve 1200–1600 kelimelik tartışılması gereken bilgi probleminin yazılması, bu çalışmaların değerlendirmeye sunulması gerekmektedir.
BİTİRME TEZİ
(EXTENDED ESSAY)
Bitirme tezi, diploma almak için her öğrencinin yapmak zorunda olduğu bir çalışmadır. Bitirme tezi bir ders kapsamındaki sınırlı bir konu üzerinde derinlemesine yapılan bir çalışma olarak tanımlanır.
Bu çalışmanın amacı öğrencilere, bağımsız araştırma yapma fırsatı tanımak, kişisel olarak bir araştırma yürütme yeteneği, fikirleri ve bilgileri mantıklı ve tutarlı bir biçimde aktarma becerisi kazandırmak ve bir tezi kurallara uygun bir biçimde hazırlamayı öğretmektir.
Bitirme tezi, temelde öğrencinin kendi yorumlarına dayanır. Diploma programının son yılında yapılan bu tez, 3000–4000 sözcükten oluşan bir rapor şeklinde hazırlanıp IB tarafından değerlendirilir.
